Een alarmlampje met reset
Als iemand op de verborgen schakelaar trapt gaat de led aan en blijft daarna ook aan, totdat je hem zelf uitzet.
Photo by Jose Antonio Gallego Vázquez on Unsplash
Voor dit schakelingetje heb je nodig:
- 1 x led naar keuze
- een weerstand van 470 ohm bij 9 V of 330 ohm bij 5 V
- 1 x schakelaar N(ormaal) O(pen)
- 1 x schakelaar N(ormaal) G(esloten)
- 1 x relais met een spoelspanning van 9 V (of 5 V als je een 5V-voeding gebruikt) en 2 ‘normaal geopende’ contacten.
- flink wat draad met een gevlochten koperen kern.
Kijk in "van A tot Z" voor:
- Batterij 95
- Led 100
- Momentschakelaar 114
- Relais 117
- Schakelaar 113
- Weerstand 121
Het schema
Links zie je de batterij van 9 V. Daarboven schakelaar S1 die altijd gesloten is en pas opent als je erop drukt. Daarnaast relais REL1 met twee schakelcontacten en een spoel (elektromagneet) van 9 V. Tenslotte de schakelaar, de serieweerstand en de led zoals in de vorige schakeling.
De lijnen zijn de verbindingen. Bij een kruising met een stip erop maken de lijnen contact.
Het schema bestaat uit twee stroomkringen. Stroomkring 1 loopt vanaf de plus van de batterij, door de normaal gesloten drukschakelaar S1 en door de spoel van het relais R1 terug naar de minpool van de batterij. Deze stroomkring is onderbroken door de normaal geopende drukschakelaar S2. De tweede stroom-kring loopt vanaf de plus van de batterij via S1 door de led en de serieweerstand terug naar de minpool van de batterij. Deze stroomkring wordt onderbroken door het tweede schakelcontact van het relais.
Het eerste schakelcontact van het relais R1 staat parallel aan drukschakelaar S2
De onderdelen op een experimenteerbordje.
Links zie je de 9V-batterij. Het rode “‘lampje’ is de led. Links daarvan zie je de schakelaar S1, waarmee je de voedingsspanning kunt onderbreken. Onder de led zie je de weerstand van 470 ohm. Het relais ligt op zijn kop naast het experimenteerbordje. De draadjes zijn aan de pootjes gesoldeerd. De gekleurde lijnen zijn draadjes die de verbindingen maken. De kleuren zijn alleen voor de duidelijkheid.
Zo werkt het:
Als iemand op S2 trapt, krijgt de spoel van het relais stroom van de batterij. Het relais trekt aan en de contacten worden gesloten. De led krijgt nu stroom geleverd via contact 1 van het relais en de weerstand R1 en gaat dus aan. Het tweede relaiscontact sluit de drukknop S2 kort, waardoor het relais aangetrokken blijft ook als de drukknop geen contact meer maakt. Dit heet een houdschakeling.
Je kunt het relais alleen maar uitschakelen door de voedingspanning even los te koppelen door op S1 te drukken.
Je ziet dat in het schema elk onderdeel keurig een nummer krijgt, zodat je altijd weet over welk onderdeel je het hebt.
